Trong vòng 5 năm qua, cộng đồng người Việt Nam tại Liên bang Nga đã chứng kiến sự thay đổi đáng kể trong cơ cấu nghề nghiệp, từ mô hình kinh doanh tự do truyền thống chuyển dần sang lĩnh vực lao động sản xuất, xây dựng và dịch vụ. Những biến động kinh tế, thay đổi chính sách nhập cư và luật lao động mới của Nga đang tác động sâu sắc đến định hướng mưu sinh của hàng chục nghìn người Việt xa xứ.
Tăng Lao Động Trong Ngành May Mặc, Thực Phẩm
Theo dữ liệu từ Bộ Lao động Nga, trong năm 2022, Việt Nam được cấp hơn 13.700 giấy phép lao động tại Nga, chủ yếu trong các ngành sản xuất may mặc (chiếm gần 70%), chế biến thực phẩm và xây dựng. Đây là mức tăng đáng kể so với giai đoạn trước đại dịch COVID-19. Sự chuyển dịch này phản ánh xu hướng chung: người Việt đang ngày càng tham gia sâu hơn vào lực lượng lao động chính quy, thay vì hoạt động trong lĩnh vực thương mại tự do vốn nhiều rủi ro và không ổn định.
Trong các khu công nghiệp tại vùng ngoại ô Moscow, Tula hay Vladivostok, nhiều nhà máy đang tuyển dụng hàng trăm công nhân Việt Nam. “Chúng tôi làm việc 8–10 tiếng mỗi ngày trong xưởng may. Công việc vất vả nhưng ổn định hơn so với buôn bán nhỏ lẻ,” anh Hoàng Văn Dũng, một lao động đến từ Hải Dương, chia sẻ.
Kinh Doanh Truyền Thống Gặp Khó
Trước đây, người Việt nổi tiếng với các hoạt động buôn bán tại các khu chợ sầm uất như Liu Market (Moscow) hay chợ Sadovod. Tuy nhiên, kể từ khi Nga thắt chặt quy định thương mại và siết hạn ngạch việc làm trong lĩnh vực bán buôn, nhiều hộ kinh doanh Việt buộc phải chuyển hướng sang sản xuất, làm thuê hoặc dịch vụ vận tải.
Bên cạnh đó, khủng hoảng kinh tế do chiến sự và đồng ruble mất giá đã khiến chi phí thuê mặt bằng, nhập hàng và vận chuyển đội lên cao, khiến hàng loạt tiểu thương Việt gặp khó khăn. Một số người chọn cách quay về Việt Nam, nhưng đa phần cố gắng trụ lại bằng việc học nghề hoặc xin giấy phép lao động tại nhà máy.
Sinh Viên Việt Năng Động Trong Hòa Nhập
Một điểm sáng đáng ghi nhận là cộng đồng sinh viên Việt Nam tại Nga ngày càng phát triển và có nhiều hoạt động gắn kết. Hiện có khoảng 8.000–9.000 sinh viên và nghiên cứu sinh Việt Nam đang theo học tại các trường đại học Nga, chủ yếu trong các ngành kỹ thuật, CNTT và khoa học tự nhiên.
Không chỉ học tập, nhiều bạn trẻ còn tích cực tham gia vào các hoạt động quảng bá văn hóa, thể thao, thiện nguyện trong cộng đồng. Các hội sinh viên tại Moscow, Saint Petersburg, Vladivostok thường xuyên tổ chức giải bóng đá, giao lưu văn nghệ và gây quỹ giúp đỡ người Việt khó khăn.
Một Số Vùng Mở Rộng Cơ Hội Cho Người Việt
Đáng chú ý, một số địa phương tại Nga như vùng Volgograd, Kaluga, Voronezh… đang chủ động mời gọi các nhà đầu tư và doanh nghiệp Việt Nam tới hợp tác. Chính quyền các vùng này đưa ra các gói hỗ trợ như miễn thuế, cấp đất xây xưởng, cấp nhanh giấy phép lao động… với mục tiêu tận dụng sự cần cù và tay nghề cao của lao động Việt để phát triển kinh tế vùng sâu vùng xa.
Phó Thống đốc vùng Volgograd mới đây cho biết: “Người Việt có kinh nghiệm tổ chức sản xuất và kỷ luật cao. Chúng tôi mong muốn xây dựng các khu tiểu công nghiệp với sự tham gia của doanh nghiệp Việt Nam.”
Thách Thức Vẫn Còn Lớn
Dù xu hướng chuyển dịch nghề nghiệp mang lại nhiều tích cực, nhưng người Việt tại Nga vẫn phải đối mặt với hàng loạt khó khăn: rào cản ngôn ngữ, thủ tục pháp lý phức tạp, chi phí sinh hoạt cao và các chính sách nhập cư ngày càng khắt khe. Đặc biệt, việc sử dụng lao động nước ngoài trong giao thông, dịch vụ công cộng… đang bị giới hạn tại nhiều vùng, khiến không ít người Việt mất đi cơ hội việc làm.
Kết Luận
Từ một cộng đồng tập trung chủ yếu vào kinh doanh buôn bán nhỏ lẻ, người Việt tại Nga đang chuyển mình mạnh mẽ để thích ứng với bối cảnh mới. Sự vươn lên trong các ngành sản xuất, xây dựng, dịch vụ – cùng với vai trò tích cực của thế hệ sinh viên – cho thấy một hướng đi bền vững hơn cho cộng đồng người Việt tại xứ sở bạch dương trong những năm sắp tới.
Mọi chi tiết xin liên hệ:
Email: donghuonggroup@mail.ru