Nga đề xuất trục xuất lao động nước ngoài nếu không có bảo hiểm y tế

Duma Quốc gia Nga đang xem xét một dự luật mới do nhóm đại biểu Đảng Dân chủ Tự do Nga (LDPR) đề xuất, theo đó, người lao động nước ngoài cư trú tại Nga bắt buộc phải có bảo hiểm y tế hợp lệ. Nếu không đáp ứng điều kiện này, họ sẽ bị đưa vào danh sách giám sát và có thể đối mặt với trục xuất khỏi lãnh thổ Nga.

Dự luật quy định rằng lao động di cư phải sở hữu một trong hai loại bảo hiểm: bảo hiểm y tế tự nguyện (DMS) hoặc bảo hiểm y tế bắt buộc (OMS). Đây sẽ trở thành điều kiện tiên quyết để được cấp hoặc gia hạn giấy phép cư trú, giấy phép lao động, và các loại hình lưu trú hợp pháp khác tại Nga.

Theo ông Leonid Slutsky, người đứng đầu nhóm soạn thảo dự luật, quy định mới nhằm giảm áp lực tài chính lên hệ thống y tế công vốn đang quá tải, đồng thời yêu cầu người di cư phải có trách nhiệm hơn với tình trạng sức khỏe của bản thân. “Không thể để hệ thống y tế của chúng ta gánh toàn bộ chi phí khám chữa bệnh cho những người không có bảo hiểm và không đóng góp,” ông nhấn mạnh.

Tuy nhiên, các nhà quan sát cảnh báo rằng, dù mang danh nghĩa cải thiện quản lý y tế, dự luật này thực chất có thể trở thành một cơ chế sàng lọc ngầm đối với người nhập cư thu nhập thấp. Trong khi người lao động làm việc hợp pháp với doanh nghiệp có tổ chức sẽ dễ dàng đáp ứng yêu cầu này, thì phần lớn lao động phi chính thức – đặc biệt đến từ Trung Á – sẽ gặp khó khăn trong việc mua bảo hiểm hoặc đăng ký chính thức.

Giới chuyên gia cho rằng nếu luật được thông qua, hàng chục nghìn người di cư có thể rơi vào tình trạng cư trú bất hợp pháp chỉ vì thiếu bảo hiểm y tế, dù họ vẫn đang lao động bình thường. Điều này cũng làm tăng nguy cơ lạm dụng quyền lực và tham nhũng trong quá trình kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng.

Đáng chú ý, dự luật được đưa ra trong bối cảnh Nga đang đẩy mạnh chính sách kiểm soát nhập cư. Trước đó, chính quyền đã thử nghiệm ứng dụng di động theo dõi vị trí người lao động nước ngoài theo thời gian thực tại Moscow, đồng thời siết quy định cư trú, buộc người di cư phải cập nhật thông tin thường xuyên. Nếu không tuân thủ, họ có thể bị đưa vào danh sách "theo dõi đặc biệt" với nguy cơ trục xuất cao.

Về mặt đối ngoại, một số quốc gia Trung Á – trong đó có Uzbekistan – đã lên tiếng lo ngại về các chính sách ngày càng cứng rắn của Nga đối với công dân của họ. Tuần qua, Bộ Ngoại giao Uzbekistan đã gửi công hàm đề nghị Nga đảm bảo "đối xử nhân đạo và công bằng" với người lao động Uzbekistan, sau một loạt vụ kiểm tra và giam giữ diện rộng tại các khu công nghiệp.

Việc thắt chặt quản lý di cư thông qua điều kiện bảo hiểm y tế được chính phủ Nga lý giải là nhằm bảo vệ hệ thống an sinh xã hội và duy trì trật tự nội địa. Tuy nhiên, nếu không được thực thi một cách minh bạch và có cơ chế hỗ trợ cho nhóm yếu thế, chính sách này có thể gây ra tác động xã hội tiêu cực, làm gia tăng căng thẳng giữa cộng đồng di cư và chính quyền sở tại, cũng như ảnh hưởng đến quan hệ đối ngoại của Nga với các nước láng giềng có lượng công dân lớn đang làm việc tại Nga.