Người Việt tại Nga đối mặt thách thức mới từ chính sách siết kinh doanh của chính phủ Nga

Từ năm 2025, chính phủ Nga triển khai hàng loạt biện pháp siết chặt đối với hoạt động cư trú và kinh doanh của người nước ngoài. Những quy định mới này không chỉ ảnh hưởng đến các nhóm di cư từ Trung Á hay Caucasus, mà còn tác động mạnh đến cộng đồng người Việt – một trong những nhóm di cư lâu đời và đông đảo tại Nga, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh nhỏ lẻ và lao động tự do.

Theo chính sách mới, bất kỳ ai không có giấy phép cư trú hợp lệ (РВП, ВНЖ) hoặc không đăng ký lao động thông qua hệ thống "patent", sẽ bị đưa vào “sổ đăng ký kiểm soát”. Khi đã nằm trong danh sách này, họ sẽ không được phép mở doanh nghiệp, mua bất động sản, đăng ký ô tô, thậm chí không được mở tài khoản ngân hàng hay ký hợp đồng thuê mặt bằng. Đây là cú giáng mạnh đối với nhiều người Việt đang kinh doanh ở các khu chợ như Sadovod, Liublino, hoặc sở hữu tiệm ăn, quán cà phê, cửa hàng ở vùng ngoại ô.

Không dừng lại ở đó, chi phí duy trì hợp pháp kinh doanh cũng tăng mạnh. Tại Moscow, mức phí cấp patent đã vượt ngưỡng 8.900 rúp mỗi tháng, chưa kể các khoản bảo hiểm và chi phí dịch vụ đi kèm. Đồng thời, hạn ngạch tuyển dụng lao động nước ngoài trong nhiều ngành nghề bị siết lại, khiến việc thuê thêm người Việt hoặc người thân trở nên khó khăn hơn. Một quy định mới nữa buộc mọi doanh nghiệp – kể cả do người di cư thành lập – phải báo cáo hoạt động ngay khi thành lập hoặc có thay đổi, nếu không sẽ bị xử phạt nặng.

Những thay đổi này khiến cộng đồng người Việt tại Nga đứng trước áp lực lớn: tiếp tục kinh doanh nhưng phải hợp pháp hóa toàn diện, hoặc rút lui khỏi thị trường phi chính thức vốn đã tồn tại nhiều năm. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để cộng đồng tái cấu trúc, chuyển đổi mô hình, và nâng cao tính minh bạch trong hoạt động kinh tế.

Giải pháp trước mắt là người Việt nên chủ động hoàn thiện giấy tờ cư trú, xin patent hoặc tiến tới xin giấy phép cư trú dài hạn (ВНЖ), đặc biệt đối với những người đã ở Nga trên 5 năm. Những ai đang kinh doanh cần cân nhắc hình thức chuyển đổi sang công ty trách nhiệm hữu hạn (OOO) để có cơ sở pháp lý vững chắc hơn, tránh các rủi ro liên quan đến kiểm tra hành chính.

Bên cạnh đó, việc tham gia vào các hội đoàn người Việt có vai trò quan trọng trong việc cập nhật thông tin pháp lý, kết nối luật sư uy tín, và tạo sức mạnh cộng đồng khi đối mặt với các chính sách mới. Một số người cũng nên cân nhắc chuyển đổi mô hình kinh doanh – từ hình thức bán lẻ truyền thống sang dịch vụ số, tư vấn giáo dục, nấu ăn tại gia hoặc nghề chuyên môn có thể ít bị kiểm soát hơn.

Dù bối cảnh pháp lý tại Nga đang trở nên khắt khe hơn, nhưng với sự chủ động thích ứng, người Việt vẫn có cơ hội duy trì sự ổn định và phát triển bền vững. Vấn đề không chỉ là tồn tại, mà còn là vượt qua một cách thông minh và hợp pháp trong môi trường kinh tế – chính trị đang biến đổi nhanh chóng tại Liên bang Nga.