Bảy tòa nhà chọc trời ở Moscow là những cao ốc mang phong cách kiến trúc Stalin – dấu ấn một thời vàng son của đất nước Xô Viết, được xây dựng vào cuối những năm 40 đầu những năm 50 của thế kỷ trước.
Đó là khu nhà chính của Đại học Quốc gia Moscow mang tên Lomonosov, khách sạn Ukraina, khách sạn Leningradskaya, trụ sở Bộ Ngoại giao, trụ sở Bộ Công nghiệp nặng, chung cư ở quảng trường Kudrinskaya, chung cư trên phố Kotelnicheskaya Naberezhnaya.
Chính nhà lãnh đạo Liên Xô Yosif Stalin đã đưa ra ý tưởng xây dựng toàn bộ các công trình này, trực tiếp tham gia kiểm tra tiến độ xây dựng và chất lượng công trình. Lễ khởi công được tổ chức vào ngày 7/9/1947, khi Moscow kỷ niệm 800 năm Ngày thành lập.
Trong kế hoạch ban đầu, tổng cộng có tám công trình. Tòa tháp thứ tám là Cung Xô Viết cao 420m với tượng đài Lenin trên đỉnh chóp, nếu được xây dựng sẽ là công trình cao nhất thế giới vào thời đó. Tuy nhiên, sau cái chết của Stalin, người ta cho rằng công trình này nếu được xây dựng sẽ làm che khuất tầm nhìn điện Kremlin. Vì thế, các tầng mới xây xong đã bị tháo dỡ, các cấu trúc kim loại và đá được đưa đi xây công sự chống xe tăng Đức. Khách sạn Russia đồ sộ được xây dựng thay vào đó, chẳng ăn nhập gì với tổng thể Kremlin.
Mang phong cách kiến trúc Stalin, những tòa nhà chọc trời này còn được gọi là “Bảy kim tự tháp” hoặc “Những chiếc vương miện Moscow”. Thoạt nhìn, chúng có vẻ giống nhau, nhưng thực tế chúng khác nhau về chiều cao và diện tích, đa dạng về hình dáng. Điểm chung của chúng là hình khối tổng thể theo dạng kim tự tháp với các trang trí điêu khắc hoặc tranh vẽ theo trường phái Hiện thực xã hội chủ nghĩa. Ở giữa là một tháp cao có đỉnh nhọn gắn hình ngôi sao. Những ngôi sao này là đặc điểm chủ yếu nhất để phân biệt giữa kiến trúc nhà chọc trời của Stalin và nhà chọc trời của Mỹ. Cấu trúc bề mặt theo chiều đứng được nhấn mạnh bằng các phân vị dọc cửa sổ. Các hàng cột khổng lồ cũng được ưa chuộng ở các công trình, tượng trưng cho sự tập hợp của quần chúng nhân dân. Vị trí của các công trình thường được đặt ở giao điểm của các đại lộ hoặc các trục giao thông chính, làm tâm điểm cho không gian đô thị.
Được sở hữu căn hộ trong tòa nhà Stalin là giấc mơ xa vời của hàng triệu người dân thành phố. Trong thời Xô Viết, cư dân trong những ngôi nhà này phải là những công dân vinh dự nhất: các nhà quân sự lớn, các nhà khoa học và cán bộ đảng cao cấp. Chức vị càng cao thì càng được ở tầng cao hơn. Hiện nay sống trong các tòa nhà chọc trời Stalin là con cháu của những nhân vật nổi tiếng thời trước, cũng như giới nhà giàu.
Có một số giả thiết về lý do Stalin cho xây dựng các tòa nhà chọc trời ở Moscow. Giả thiết thứ nhất là nhà lãnh đạo Liên Xô thích phong cách gothic, các tòa nhà chọc trời ở Moscow quả thật có những nét tương tự nhà thờ gothic. Một số người lại cho rằng, Stalin vốn rất quan tâm đến thuật chiêm tinh, và ông đã quyết định cho xây dựng những tòa nhà chọc trời phù hợp với quy luật của thuật chiêm tinh. Một giả thiết khác là Stalin xây các tòa nhà đó để biểu thị sức mạnh của Liên Xô. Nhưng phương án phổ biến nhất là mong muốn vượt qua Mỹ, quốc gia trong những năm cuối thế kỷ XIX bắt đầu xây dựng các tòa nhà chọc trời.
Lịch sử các ngôi nhà chọc trời Moscow được bao phủ trong một loạt những điều bí ẩn và huyền thoại kỳ lạ. Người ta đồn rằng, trong tòa nhà chính của trường Đại học tổng hợp Moscow có đường hầm sâu nhiều mét xuống lòng đất, dưới đó còn có một tòa nhà khác được xây dựng không rõ với mục đích gì. Cũng nghe nói, có đường hầm bí mật nối trường Đại học tổng hợp với nhà nghỉ ngoại ô của Stalin và thành phố ngầm bí mật dưới lòng đất. Trong thời chiến tranh lạnh có tin đồn rằng đỉnh chóp khách sạn Ukraina được gắn thiết bị phóng tên lửa hạt nhân, còn trong mỗi tòa nhà chọc trời Stalin từng có một phòng bí mật, nơi nhân viên KGB suốt ngày đêm theo dõi điện thoại dân cư trong nhà. Không biết trong những câu chuyện đồn đại ấy có bao nhiêu phần trăm sự thật. Trong mọi trường hợp, các tòa nhà chọc trời luôn dấy lên sự quan tâm thật sự, chúng có điều gì đó vô cùng hấp dẫn.
Ngày nay, dù Mátxcơva đã có những công trình cao hơn với những cấu kiện và kỹ thuật xây dựng hiện đại hơn, nhưng “bảy tòa nhà chị em” này là một phần không thể thiếu trong kiến trúc thủ đô Nga, là những tượng đài kiến trúc của Nga thế kỷ XV-XX.
Tác giả: Nguyễn Anh Tú
Nguồn: FB Du lịch Nga
ĐỒNG HƯƠNG GROUP